Akıllı Fabrikalar ve İmalat Endüstrisindeki Dijital Devrim

Akıllı teknolojilerin yarattığı dijital devrim, günlük hayat ve iş rutinlerimizi akıl almaz bir hızla değiştiriyor. Cebimizdeki akıllı telefonlardan içinde yaşadığımız akıllı evlere kadar bu teknolojiler hayatımızı çok daha pratik ve verimli hale getiriyor.

Dijitalleşme aynı zamanda ulaşım ve sağlık hizmetlerinden üretim ve perakendeye kadar pek çok endüstrideki iş süreçlerinin dinamiklerini de kökten değiştiriyor.

Bu makalede devrimsel dijital teknolojilerle donatılmış fabrikaların üretim sektöründeki rekabetin koşullarını nasıl değiştirdiğinden bahsedeceğiz.

Akıllı Fabrika Nedir?

Sanayi devriminin en güncel halkası olan endüstri 4.0’ın önemli aktörlerinden olan akıllı fabrika (smart factory), yapay zeka, nesnelerin interneti, bulut bilişim ve makine öğrenme gibi yenilikçi dijital  teknolojilerden faydalanarak oluşturulan ve bir fabrikanın üretim, planlama, çalışan organizasyonu gibi iş süreçlerini yöneten bütüncül sistemlere verilen isimdir.

Genel olarak akıllı bir fabrikanın amacı oldukça verimli, değişen koşullara adapte olabilen ve yüksek kaliteli ürünler çıkarabilen bir akıllı üretim ortamı yaratmaktır. Veri odaklı çalıştıklarından üretim maliyetini düşürürler, insan kaynaklı hata oranlarını azaltırlar ve üretim sürecini otomatikleştirirler. Böylelikle üretim ekipleri için de büyük miktarda zaman ve emek tasarrufu sağlarlar.

Akıllı Fabrikalar Nasıl Çalışır?

Akıllı fabrikalarda, üretim süreci hakkında veri toplamak için sensörler ve diğer dijital teknolojiler kullanılır. Daha sonrasında bu veriler, üretim yapısını optimize etmek için iyileştirmelerin yapılabileceği alanları belirlemek için analiz edilir.

Örneğin akıllı sensörler fabrika bünyesinde bulunan makinelerin her birinin performansını izlemek için kullanılabilir. Böylelikle üretici şirket bir makinenin ne zaman arızalanabileceğini ya da ne zaman optimum verimin altında çalıştığını, henüz arıza ya da performans düşüşü üretim yapısına zarar vermeden kolaylıkla tespit edebilir.

Veriler analiz edilip gerekli tespitler yapıldıktan sonra elde edilen raporlar üretim sürecinde gerçek zamanlı düzenlemeler yapmak için kullanılır.

Performansını optimize etmek için bir makinenin hızını otomatik olarak ayarlamak veya darboğazları önlemek için üretim kaynaklarını ya da araçlarını fabrikanın farklı bölümlerine yönlendirmek bu düzenlemelere örnek olarak gösterilebilir.

Akıllı Fabrikalar Hangi Teknolojilerden Faydalanıyor?

 Akıllı fabrikalar, yenilikçi dijital teknolojileri kullanarak, üretim süreçlerini optimize ederler. Bu teknolojiler sayesinde, akıllı fabrikalar, üretimlerini daha verimli hale getirirler ve müşteri ihtiyaçlarına daha hızlı yanıt verebilirler.

Yapay Zeka (AI)

Yapay zeka (AI), üretim sürecinin verimliliğini ve esnekliğini artırmak için kullanılan yenilikçi bir dijital teknolojidir.

Yapay zeka teknolojisi ile organizasyonlar, büyük miktarda veriyi analiz ederek üreticilerin müşteri talebindeki ve pazar koşullarındaki değişiklikler ile ilgili tahminlerindeki isabetlilik oranını artırabilir.

Aynı zamanda yapay zeka teknolojisi, normalde insanlar tarafından yapılan, malzemelerin fabrika içinde taşınması, ürünlerin montajının gerçekleştirilmesi, üretim performansının takip edilmesi gibi görevleri otomatize ederek bu görevlerde makinelerin, robotların veya çeşitli yazılımların kullanılmasını sağlayabilir.

Endüstriyel otomasyon sistemleri, insan kaynaklı hata riskini ve üretim maliyetlerini azaltmanın yanı sıra üretim sürecinin hızını ve verimini de artırır.

Makine Öğrenimi

Makine öğrenimi algoritmaları, üretim rutinlerini belirlemek ve üretim sürecinin geleceği hakkında isabetli tahminler yapmak için sensörler tarafından toplanan verileri analiz etmek için kullanılabilir.

Tıpkı yapay zeka teknolojisi gibi makine öğrenimi teknolojisinden faydalanmak da üreticilerin üretim süreçlerini bütüncül biçimde optimize etmesine ve genel üretim performansını iyileştirmesine yardımcı olabilir.

Nesnelerin İnterneti (IoT)

Dijital fabrikalarda kullanılan bir diğer önemli bir teknoloji nesnelerin interneti teknolojisidir.

IoT, internete bağlı cihazlar, sensörler ve yazılımların bir araya gelerek oluşturduğu iletişim ağını ifade eder. Akıllı bir fabrikada IoT, fabrikanın farklı bölümlerine konuşlandırılar cihazlar yardımı ile veri toplamak, elde edilen veriyi işlenmek üzere diğer cihazlara ulaştırmak ve bu cihazlardan elde edilen çıktılar ile otomatik iyileştirmeler yapmakta kullanılabilir.

Tüm bunların yanısıra dijital ikiz, 3D baskı, sanal gerçeklik ve bulut bilişim gibi diğer yeni teknolojiler de dijital fabrikalarda etkin şekilde kullanılabilir,

Akıllı Fabrikaların Avantajları Nelerdir?

Akıllı fabrikaların sunduğu avantajlar, dijital dönüşümün sağladığı faydalar ile paraleldir. Özellikle yalnızca üretim değil, tüm iş süreçlerini dijital bir teknoloji altyapısı ile güçlendiren şirketler bu avantajlardan maksimum düzeyde faydalanabilirler.

Yüksek verimlilik 

Operasyonlar veriye dayalı biçimde yürütüldüğünde kararlar anlık gelişmelere bağlı olarak değil, kısa ve uzun vadeli hedefler önceliklenerek alınır. Akıllı fabrikalar da üretim sürecinin en isabetli kararlarla optimize edilmesini sağlamak için veriye dayalı dijital teknolojilerden yararlanırlar.

Bu sayede akıllı fabrikalar envanter ve zaman yönetimi başarısını, ürünlerin üretim ve pazara sürülme hızını ve çalışan performansını artırarak aynı emek ve zaman harcanarak çok daha fazla ve kaliteli çıktı elde edilmesini sağlayabilir. Deloitte’nin araştırmasına göre üretim endüstrindeki işgücü verimliliğinde her yıl ortalama olarak yalnızca %0,7’lik bir artış görülüyor, buna karşın akıllı fabrikalar işgücü verimliliğinde %10-12’ye varan bir artış sağlayabiliyor,

Yüksek Ürün ve Servis Kalitesi

Akıllı fabrikalar çalışan performansına, iş süreçlerinin ilerleyişine ve üretim araçlarına dair sürekli olarak veri toplarlar ve bu verileri üretim sürecini geliştirecek kararlar alınabilmesi için raporlaştırırlar.

Veri odaklı olarak verilen kararlar üretilen ürünlerin kalitesini adım adım daha iyiye götürür. Elbette bu durumun bir doğal sonucu olarak müşteri memnuniyeti artar ve kurumun itibarında büyük gelişme gözlenir.

Azaltılmış Operasyonel Giderler

Akıllı fabrikalar organizasyonları, üretim sürecinde meydana gelebilecek kritik problemlerin önceden tespit edilip giderilmesini sağlayarak bakım giderlerinden, tedarik zinciri yönetimini kuvvetlendirerek kaynak israfından ya da verimsiz üretimden kaynaklanan ve finansal kayba yol açan gecikmelerden kurtarabilir.

Ayrıca modern fabrikalar otomasyondan ve robotlardan faydalanarak çeşitli alanlarda insansız iş süreçleri yaratarak maliyet azalışı sağlayabilir.

Esneklik ve Adaptasyon

Akıllı fabrikaların yarattığı çeviklik ve isabetli öngörülerden faydalanan organizasyonlar değişen pazar koşullarına veya müşteri talebine hızla uyum sağlayabilir.

Özellikle ekonomik sorunların yaşandığı ya da pandemi gibi global çapta problemlerin baş gösterdiği dönemlerde esneklik, şirketlerin kısa sürede yeni fırsatlar yaratmasını ve zorlu rekabet koşullarında ayakta kalmasını sağlayabilir.

Sürdürülebilir Bir Geleceğe Katkı

Sürdürülebilir bir geleceğe katkı sunmak yalnızca sosyal bir sorumluluk değil, aynı zamanda organizasyonların bir bütün olarak gelişebilmesinin anahtarıdır. Akıllı fabrikalar sağladığı yüksek operasyon verimi sayesinde sürdürülebilirliğe çeşitli şekillerde katkıda bulunabilir.

Atıkların Azaltılması ve Enerji Tasarrufu

Akıllı fabrikalar, üretimi verimli hale getirerek ve ürün yaşam döngüsünü uzatarak kullanılan malzeme ve enerji miktarını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu durum üretimin doğaya etkisini azaltarak çevresel sürdürülebilirliğe katkı sunar.

Bunun yanı sıra, akıllı sensörler kullanılarak fabrikaların karbon emisyonları ölçülebilir ve bunun minimize edilmesi için alınabilecek önlemler tespit edilebilir.

Kaynak Verimliliğini Artırma

Akıllı fabrikalar, malzeme kullanımını optimize etmek için sürekli takip edilebilir ve otomatize edilmiş sistemler kullanır. Bunun yanı sıra robotların üretimde kullanılması ile insan kaynaklı malzeme israfını azaltarak kaynak verimliliğini artırır.

Dünyadan Akıllı Fabrika Örnekleri

Dünyanın üretim konusundaki lider kuruluşları geleneksel fabrika modellerini akılıı teknolojiler ile devrimleştirmeyi hızla sürdürüyor.

Siemens AG, üretim sürecini optimize etmek için yenilikçi teknolojileri yoğun biçimde kullandığı akıllı bir fabrika yapısı yarattı.

Almanya’da bulunan fabrika, makinelerin ve diğer ekipmanların performansı hakkında veri toplamak için IoT teknolojisini, bu verileri işleyip isabetli kararlara dönüştürmek için modern dijital teknolojileri kullanarak üretim sürecinde gerçek zamanlı iyileştirmeler yapılmasına olanak tanıyor.

Çin’in önde gelen elektronik üreticisi Foxconn ise çok sayıda fabrikasını bütüncül bir dijital dönüşüm sürecine soktu ve karşılığında büyük bir verim artışı elde etti.

Covid-19 pandemisi sonrasında dijital dönüşüme odaklanan şirketin CEO’su Brand Cheng, FII’nin kendi fabrikalarında veriye dayalı otomasyon kullanması sayesinde %8’lik bir gelir ve %25lik bir net kâr artışı yaşadığını ifade ediyor.

Bu artışın mevcut çip krizine rağmen gerçekleşmiş olması akıllı fabrikaların etkisini çok daha görkemli kılıyor.

Dijital Dönüşümle Rekabetten Sıyrılmak

Günümüzün rekabetçi iş ortamında zirveye tırmanmak isteyen kuruluşların fark yaratmanın etkili yollarını bulması gerekiyor.

Dijital dönüşüm tam da bu noktada devreye giriyor ve şirketlerin iş süreçlerini baştan aşağı veri odaklı teknolojiler ile güçlendirerek verimliliklerini artırıyor, maliyetlerini azaltıyor ve zorlu koşullara adapte olmalarını kolaylaştırıyor.

Bunun yanı sıra dijital dönüşüm, kuruluşların ürün ve hizmetlerinin kalitesini iyileştirmesinin yanı sıra müşteri memnuniyet ve sadakatini artırmasına da yardımcı oluyor. Eğer siz de geleceğin iş dünyasında zirveyi hedefliyorsanız, stratejik ve işbirliğine dayalı bir müşteri ilişkisi yaklaşımını SAP ürünleri başta olmak üzere dijital çözüm ve servisler konusundaki 20 yılın üzerindeki deneyimi ile birleştiren MBIS’in danışmanlığında dijital dönüşümünüzü başlatabilirsiniz.